Bài 14. Phòng, trị một số bệnh phổ biến ở gia cầm SVIP

- Biểu hiện đặc trưng của bệnh:

+ Thời gian ủ bệnh từ vài giờ đến vài ngày.

+ Con vật sốt cao, mệt mỏi, ủ rũ, đi loạng choạng, quay cuồng, khó thở, chảy nước mắt, nước mũi.

+ Sau từ 1 đến 3 ngày thì con vật chết do suy hô hấp và ngạt thở.

+ Mào sưng tích nước, đỏ sẫm.

+ Da chân có xuất huyết đỏ là biểu hiện đặc trưng nhất của bệnh.

+ Khi mổ khám có thể thấy xuất huyết tràn lan ở phổi, tim, gan, lách, thận và đường tiêu hoá.

+ Chẩn đoán bệnh căn cứ vào:

Các biểu hiện đặc trưng của bệnh.

Kết quả xét nghiệm chuyên sâu xác định mầm bệnh.

1.2. Nguyên nhân gây bệnh

- Mầm bệnh là virus cúm nhóm A thuộc họ Orthomyxoviridae, có 2 kháng nguyên bề mặt là:

+ H (Haemagglutinin).

+ N (Neuraminidase).

- Mầm bệnh:

+ Tồn tại vài tuần trong chất hữu cơ ở môi trường tự nhiên.

+ Bị diệt bởi các chất sát trùng thông thường.

- Mầm bệnh xâm nhập vào vật nuôi theo 2 đường chính là:

+ Hô hấp.

+ Tiêu hoá.

1.3. Phòng và trị bệnh

- Phòng bệnh:

+ Bổ sung dinh dưỡng.

+ Vệ sinh chuồng nuôi đảm bảo sạch sẽ.

+ Tiêm vaccine cho vật nuôi.

+ Bảo hộ lao động.

+ Không ăn sản phẩm gia cầm chưa nấu chín.

+ Không thả rông vật nuôi.

+ Không nuôi lẫn nhiều loại gia cầm.

- Điều trị: Không có thuốc đặc trị bệnh cúm gia cầm.

- Khi nghi ngờ gia cầm bị bệnh cần:

+ Báo ngay cho cán bộ thú y để được hướng dẫn.

+ Cách li triệt để:

• Không giết mổ hoặc di chuyển con vật ra khỏi khu vực chăn nuôi, cũng không chuyển gia cầm từ nơi khác về.

+ Tiến hành các biện pháp chống dịch theo hướng dẫn của cán bộ thú y gồm:

• Tiêu huỷ con vật chết và con vật bị bệnh.

• Vệ sinh khử trùng triệt để chuồng trại và phương tiện, dụng cụ bằng biện pháp thích hợp.

2. BỆNH CẦU TRÙNG GÀ

2.1. Đặc điểm bệnh

- Cầu trùng gà là bệnh kí sinh trùng rất nguy hiểm đối với ngành chăn nuôi gia cầm bởi vì:

+ Bệnh có thể lây lan rộng.

+ Gây thiệt hại lớn về kinh tế.

- Bệnh có thể xảy ra ở tất cả các lứa tuổi và bất kì mùa nào trong năm.

- Tuy nhiên, gà từ 6 đến 60 ngày tuổi có nguy cơ nhiễm bệnh cao nhất.

- Biểu hiện bệnh chủ yếu ở đường tiêu hoá.

- Thời kì ủ bệnh kéo dài từ 4 đến 6 ngày.

- Bệnh có 3 thể là:

+ Cấp tính.

+ Mạn tính và

+ Ẩn tính (mang trùng).

=> Tuỳ thuộc vào tuổi gà, loài và số lượng cầu trùng.

- Lúc đầu gà uống nhiều nước, tiêu chảy với phân chứa thức ăn không tiêu:

+ Sau đó vài ngày thì chuyển sang dạng sáp nâu, phân sống, lẫn máu và cuối cùng phân toàn máu.

- Con vật gầy rộc, thiếu máu, mào, da nhợt nhạt, xù lông, sã cánh, mắt nhắm nghiền, bỏ ăn, chết do mất máu và kiệt sức.

- Khi mổ khám có thể thấy:

+ Xác gầy, ướt, thiếu máu.

+ Manh tràng và ruột non xuất huyết tràn lan và chứa nhiều máu.

2.2. Nguyên nhân gây bệnh

- Bệnh cầu trùng gà:

+ Do một loại động vật nguyên sinh có tên là trùng bào tử hình cầu (họ Eimeria),

+ Trong đó có 6 loài thường gặp nhất, gây ra biểu hiện bệnh ở các phần khác nhau trong đường tiêu hoá.

- Các loài cầu trùng này là các kí sinh trùng đơn bào trong tế bào niêm mạc ruột:

+ Phá huỷ cấu trúc ruột, gây chảy máu.

+ Tạo điều kiện cho các vi khuẩn khác xâm nhập, phát triển và gây bệnh thứ phát.

2.3. Phòng và trị bệnh

- Phòng bệnh:

+ Giữ cho chuồng nuôi luôn khô ráo, sạch sẽ.

+ Đảm bảo chế độ nuôi dưỡng, chăm sóc phù hợp.

+ Dùng một trong các loại thuốc đặc trị cầu trùng với liều lượng bằng 1/2 liều điều trị.

=> Để phòng bệnh theo chỉ dẫn của bác sĩ thú y và nhà sản xuất.

- Điều trị:

+ Áp dụng phác đồ điều trị theo chỉ dẫn của bác sĩ thú y.

+ Trong đơn thuốc thường có một loại thuốc đặc trị bệnh cầu trùng cho gia cầm kết hợp với các chất bổ trợ khác như glucose, vitamin,...

+ Nên dùng loại thuốc đặc trị khác với loại đã dùng khi phòng bệnh để đảm bảo cho hiệu quả.