Bài 14: Đặc điểm tự nhiên Bắc Mỹ SVIP

I. SỰ PHÂN HÓA ĐỊA HÌNH

 Địa hình của Bắc Mỹ được chia thành ba khu vực: hệ thống Coóc-đi-e ở phía tây, miền đồng bằng trung tâm, miền núi già và sơn nguyên ở phía đông.

- Hệ thống Cooc-đi-e bao gồm nhiều dãy núi chạy song song, xen giữa là các cao nguyên và bồn địa. Các dãy núi có địa hình cao và hiểm trở. Khu vực này giàu thì nguyên khoáng sản như: dầu mỏ và khí đốt, vàng, bạc, chỉ, kẽm, than,…

- Miền đồng bằng trung tâm tựa như một lòng máng với diện tích rộng lớn. Khu vực này có địa hình cao ở phía tây bắc và thấp dần về phía nam và đông nam. Trong miền đồng bằng trung tâm có nhiều hồ lớn và sông dài. Miền này có tài nguyên khoáng sản giàu có và phong phú, bao gồm: sắt, ni-ken, chì, kẽm, đồng, u-ra-ni-um, than, dầu mỏ và khí đốt,…

- Miền núi già và sơn nguyên phía đông bao gồm dãy núi A-pa-lát và sơn nguyên La-bra-đô. A-pa-lát là dãy núi già chạy theo hướng đông bắc - tây nam, địa hình tương đối thấp. Miền này có tài nguyên khoáng sản nổi bật là than.

II. SỰ PHÂN HÓA KHÍ HẬU

 Khí hậu của Bắc Mỹ phân hoá đa dạng.

- Theo chiều bắc - nam, Bắc Mỹ có ba đới khí hậu là cực và cận cực, ôn đới, cận nhiệt đới.

- Theo chiều đông - tây, đới khí hậu ôn đới và cận nhiệt đới lại có các kiểu khí hậu khác nhau.

III. ĐẶC ĐIỂM SÔNG, HỒ

- Bắc Mỹ có mạng lưới sông khá dày và phân bố tương đối đồng đều.

- Phần lớn các sông đổ ra Đại Tây Dương.

- Đa số các sông có nguồn cung cấp nước hỗn hợp, vừa do mưa vừa do tuyết tan. Tuy nhiên, nguồn cung cấp do mưa vẫn chiếm ưu thế.

- Mi-xi-xi-pi; Mit-xu-ri là hệ thống sông lớn nhất Bắc Mỹ, bắt nguồn từ hệ thống Coóc-đi-e và đổ ra vịnh Mê-hi-cô.

- Bắc Mỹ là khu vực có nhiều hồ nhất thế giới.

IV. ĐẶC ĐIỂM CÁC ĐỚI THIÊN NHIÊN

- Đới lạnh:

+ Bao gồm phần lớn các đảo và quần đảo phía bắc, rìa bắc bán đảo A-lát-ca và Ca-na-đa.

+ Khí hậu khắc nghiệt nên thực vật nghèo nàn, chủ yếu có rêu và địa y.

+ Động vật có các loài chịu được lạnh như: gấu bắc cực, tuần lộc, một số loài chim.

- Đới ôn hoà:

+ Bao gồm phần lớn miền núi phía tây, miền đồng bằng trung tâm, miền núi già và sơn nguyên phía đông.

+ Khí hậu ôn hòa với các mùa rõ rệt nên thiên nhiên khá đa dạng.

+ Thực vật có rừng lá kim, rừng lá rộng, rừng hỗn hợp và thảo nguyên.

+ Động vật phong phú, bao gồm: thú ăn cỏ, thú ăn thịt, thú gặm nhấm, bò sát và các loài chim.

+ Cao nguyên Cô-lô-ra-đô và Bồn Địa Lớn có khí hậu hoang mạc và bán hoang mạc nên thực, động vật nghèo nàn.

- Đới nóng:

+ Đới nóng bao gồm phía nam bán đảo Pho-ri-đa và ra tây nam Hoa Kỳ.

+ Thực vật có rừng cận nhiệt ẩm, rừng và cây bụi lá cứng cận nhiệt địa trung hải.  

+ Động vật rất phong phú và đa dạng như: linh miêu, sư tử, chó sói, hươu, gấu, thỏ, sóc, báo, chuột…