Bài 14. Bắc Trung Bộ (phần 2) SVIP

5. Sự phát triển và phân bố kinh tế

- Tổng sản phẩm địa bàn tăng khá nhanh, chiếm 7,1% GDP cả nước (2021). 

- Cơ cấu kinh tế: tăng tỉ trọng công nghiệp xây dựng, dịch vụ chiếm tỉ trọng cao.

- Kinh tế biển được chú trọng phát triển.

a. Nông nghiệp và lâm nghiệp

- Cơ cấu ngành đa dạng, đẩy mạnh phát triển nông nghiệp công nghệ cao, hình thành các vùng sản xuất tập trung, phát huy tối đa lợi thế.

* Nông nghiệp:

- Chuyển từ sản xuất nhỏ lẻ sang sản xuất hàng hóa tập trung, thâm canh, ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ.

- Công nghệ gen, lai tạo,... được áp dụng vào sản xuất để tạo ra cây trồng, vật nuôi có giá trị kinh tế cao, thích ứng với bệnh dịch, hạn hán.

- Trồng trọt:

+ Lúa là cây lương thực chính, chủ yếu ở đồng bằng Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh. 

+ Áp dụng kĩ thuật canh tác tiên tiến, giống cho năng suất cao ⇒ sản lượng lúa tăng, đáp ứng cơ bản nhu cầu lương thực trên địa bàn.

+ Cây công nghiệp hằng năm được trồng với diện tích khá lớn ở vùng đất cát duyên hải và vùng gò đồi phía tây.

+ Cây công nghiệp lâu năm: cà phê, hồ tiêu, chè,... và một số cây ăn quả: cam, bưởi,...

- Chăn nuôi:

+ Số đàn trâu chiếm 25% cả nước, đàn bò chiếm hơn 16%, phát triển mạnh ở Nghệ An, Thanh Hóa, Hà Tĩnh. 

+ Lợn và gia cầm được nuôi ở hầu khắp các tỉnh.

* Lâm nghiệp:

- Diện tích rừng lớn, rừng tự nhiên chiếm 70%. 

- Chính sách giao đất, giao rừng, các mô hình sản xuất nông lâm kết hợp, canh tác trên đất dốc ⇒ nâng cao hiệu quả kinh tế, góp phần phòng, chống thiên tai.

- Khai thác gỗ: sản lượng đạt 4,7 triệu m3, tập trung ở vùng đồi núi phía tây các tỉnh. 

- Trồng rừng, khoanh nuôi và bảo vệ rừng được chú trọng. Các vườn quốc gia và khu bảo tồn được bảo vệ nghiêm ngặt.

b. Công nghiệp

- Tổng sản phẩm công nghiệp tăng nhanh qua các năm, tái cấu trúc theo hướng gia tăng các ngành công nghệ cao, tận dụng lợi thế cạnh tranh và chiến lược phát triển công nghiệp của đất nước.

- Cơ cấu công nghiệp đa dạng, quan trọng nhất là sản xuất điện, khai khoáng; sản xuất vật liệu xây dựng; sản xuất, chế biến thực phẩm; chế biến gỗ và sản xuất sản phẩm từ gỗ.

+ Công nghiệp sản xuất điện: thủy điện, nhiệt điện tập trung ở Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh; điện gió, điện mặt trời phát triển mạnh ở Quảng Bình, Quảng Trị.

+ Công nghiệp khai khoáng: khai thác đá vôi (Thanh Hóa, Nghệ An,...), khai thác nước khoáng (Hà Tĩnh, Quảng Bình,...).

+ Sản xuất vật liệu xây dựng: xi măng, gạch, đá xây dựng,... (Thanh Hóa, Nghệ An,...).

+ Công nghiệp sản xuất, chế biến thực phẩm: chế biến gỗ và sản xuất sản phẩm từ gỗ được phát triển với quy mô vừa và nhỏ ở hầu hết các địa phương.

c. Giao thông vận tải và du lịch

* Giao thông vận tải:

- Đủ các loại hình vận tải, đảm bảo thực hiện vai trò trung chuyển hàng hóa giữa hai miền Bắc - Nam; từ Trung Lào, Đông Bắc Thái Lan ra biển Đông và ngược lại.

- Mạng lưới giao thông đang được đầu tư tương đối đồng bộ và hiện đại.

+ Cảng hàng không: Vinh, Phú Bài.

+ Cảng biển: Thanh Hóa, Nghệ An, Thừa Thiên Huế.

⇒ Phát triển kinh tế theo hướng mở.

- Khối lượng hàng hóa vận chuyển chiếm hơn 15% so với cả nước (đứng thứ 3 sau Đồng bằng sông Hồng và Đông Nam Bộ).

* Du lịch: 

- Thế mạnh: vị trí địa lí thuận lợi, tài nguyên du lịch hấp dẫn.

+ Tài nguyên đa dạng: bãi biển, vườn quốc gia, hang động, cảnh quan núi, sông suối, hồ, đảo,...

+ Đa dạng các địa điểm du lịch sinh thái và du lịch văn hóa nổi bật.

- Số lượng khách du lịch tăng nhanh, các loại hình du lịch đa dạng với nhiều điểm du lịch trở thành điểm đến nổi tiếng thế giới.

6. Vấn đề phát triển kinh tế biển, đảo

- Vai trò: phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng an ninh.

- Có đường bờ biển dài với nhiều vũng vịnh, đầm phá, nhiều bãi biển đẹp và vùng biển rộng với trữ lượng thủy sản lớn.

- Phát triển tổng hợp kinh tế biển: khai thác, nuôi trồng hải sản; giao thông vận tải biển; du lịch biển; điện gió,...

- Hình thành một số khu kinh tế ven biển và khai thác hiệu quả như Nghi Sơn, Vũng Áng, Chân Mây,...

- Khó khăn: thiên tai, biến đổi khí hậu, vấn đề môi trường biển, nguồn lợi hải sản giảm.

- Giải pháp:

+ Phát triển kinh tế biển kết hợp với bảo đảm quốc phòng an ninh.

+ Phát triển tổng hợp các ngành kinh tế biển.

+ Nâng cao hiệu quả hệ thống ảnh biển, các khu kinh tế ven biển, khu công nghiệp, khu đô thị sinh thái ven biển.

+ Bảo vệ môi trường, bảo tồn, phát triển bền vững đa dạng sinh học biển.

+ Chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, nước biển dâng và phòng, chống thiên tai.