Ấn Độ từ thế kỉ IV đến giữa thế kỉ XIX SVIP

1. Ấn Độ dưới thời các triều đại phong kiến

- Vị trí: Ấn Độ là một bán đảo lớn ở Nam Á. Phía Bắc bị ngăn cách với bên ngoài bởi dãy Hi-ma-lay-a, ba mặt còn lại giáp biển.

- Địa hình: chủ yếu là đồng bằng Ấn-Hằng ở miền Bắc, cao nguyên Đê-can rộng lớn ở miền Tây Nam.

- Khí hậu: rất đa dạng.

Đây là điều kiện tự nhiên nổi bật tác động tới sự phát triển kinh tế của Ấn Độ thời phong kiến.

a) Vương triều Gúp-ta

- Sự hình thành: đầu thế kỉ IV, San-đra Gúp-ta I lên ngôi, thống nhất được đất nước, lập ra Vương triều Gúp-ta.

- Chính trị:

+ Lãnh thổ Ấn Độ được mở rộng hầu khắp lưu vực sông Hằng.

+ Đến đầu thế kỉ V, vương triều Gúp-ta đã thống nhất được phần lớn bán đảo Ấn Độ.

- Kinh tế: có sự phát triển vượt bậc

+ Nông nghiệp: công cụ bằng sắt được sử dụng rộng rãi, nhiều công trình thủy lợi lớn được xây dựng.

+ Thủ công nghiệp tiếp tục phát triển.

+ Thương nghiệp: buôn bán trong nước được đẩy mạnh, Ấn Độ đã có quan hệ thương mại với nhiều nước Ả Rập và Đông Nam Á.

- Xã hội: đời sống người dân được ổn định, sung túc hơn tất cả các thời kì trước đó.

b) Vương triều Hồi giáo Đê-li

- Sự thành lập: từ cuối thế kỉ XII, người Hồi giáo gốc Thổ Nhĩ Kì đã xâm nhập, chiếm miền Bắc Ấn Độ và lập nên Vương triều Hồi giáo Đê-li (1206). 

- Chính trị: 

+ Nhà vua có quyền lực nhất.

+ Ấn Độ được chia thành nhiều khu vực hành chính do các tướng lĩnh Hồi giáo cai quản, các tín đồ Hin-đu giáo chỉ giữ các chức vụ không quan trọng.

+ Nhà vua Hồi giáo tiến hành xâm chiếm các tiểu quốc ở Nam Ấn với hi vọng thành lập đế quốc Hồi giáo. 

- Kinh tế:

+ Nông nghiệp: nghề trồng lúa được nhà nước khuyến khích phát triển.

+ Thủ công nghiệp và thương nghiệp: tiếp tục phát triển; nhiều thành thị, hải cảng sầm uất xuất hiện.

- Xã hội: mâu thuẫn dân tộc gay gắt làm bùng nổ các cuộc đấu tranh của nhân dân chống lại triều đình.

c) Vương triều Mô-gôn

- Sự hình thành: đầu thế kỉ XVI, người Hồi giáo tự nhận là dòng dõi Mông Cổ ở Ấn Độ đã lật đổ Vương triều Đê-li, lập ra vương triều Mô-gôn.

+ Các vị vua đã ra sức củng cố vương triều theo hướng không phân biệt nguồn gốc và xây dựng đất nước.

+ Ấn Độ dưới thời vua A-cơ-ba: vua A-cơ-ba thi hành nhiều chính sách tích cực.

- Chính trị:

+ Cải cách bộ máy hành chính từ Trung ương đến địa phương,chia đất nước thành 15 tỉnh.

+ Thực hiện chế độ chuyên chế, vua trực tiếp bổ nhiệm quan lại các cấp.

+ Tiến hành sửa đổi luật pháp.

- Kinh tế:

+ Nhà nước thi hành các chính sách như: đo đạc lại ruộng đất, định mức thuế hớp lí,...

+ Trong nông nghiệp, ngoài cây lương thực, nhiều loại cây mới được đưa vào trồng trọt. Các nghề thủ công truyền thống và một số nghề khác khá phát triển.

+ Tại các thành phố hải cảng, thương mại là hoạt động kinh tế chính,...

- Xã hội:

+ Xây dựng khối hòa hợp dân tộc trên cơ sở hạn chế sự phân biệt sắc tộc, tôn giáo.

+ Có biện pháp ngăn chặn sự bóc lột nặng nề của quý tộc đối với người dân.

+ Khuyến khích và ủng hộ các hoạt động sáng tạo văn hóa, nghệ thuật.

+ Đến giữa thế kỉ XIX, thực dân Anh xâm lược Ấn Độ, Vương triều Mô-gôn sụp đổ.

2. Thành tựu văn hóa tiêu biểu của Ấn Độ từ thế kỉ IV đến giữa thế kỉ XIX

a) Tôn giáo

+ Đạo Bà-la-môn phát triển thành đạo Hin-đu.

+ Đạo Phật có sự phân hóa thành hai giáo phái.

+ Đạo Hồi cũng được du nhập và phát triển thành một tôn giáo lớn từ Vương triều Đê-li.

b) Chữ viết-văn học

+ Chữ viết: chữ Phạn đạt đến mức hoản chỉnh và trở thành ngôn ngữ-văn tự để sáng tác các tác phẩm văn học.

+ Văn học: phong phú, đa dạng với nội dung thể hiện chủ nghĩa nhân đạo, ca ngợi tình yêu lứa đôi.

c) Kiến trúc, điêu khắc

+ Chịu ảnh hưởng sâu sắc của ba tôn giáo lớn: Phật giáo, Hin-đu giáo và Hồi giáo.

Chùa hang A-gian-ta có 31 hang động, chủ yếu được xây dựng từ thế kỉ IV đến thế kỉ VIII. Từ một dải núi đá khổng lồ, người Ấn Độ đã tạo nên những công trình kiến trúc kì vĩ những tỉ mỉ, tinh tế trong từng chi tiết. Năm 1983,quần thể này được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới. 

Vận dụng: Em hãy lập và hoàn thành bảng theo mẫu dưới đây.