Điển tích,điển cố trong bài "Bình Ngô đại cáo" của Nguyễn Trãi (Việt Nam)
Trong đoạn 3 của văn bản (từ "Ta đây:" đến "Dùng quân mai phục, lấy ít địch nhiều")
Ta có các điển tích sau:
Đau lòng nhức óc: Mượn từ câu “thống tâm tật thủ” trong sách “Tả truyện”
Quên ăn vì giận: Lấy ý từ chữ “phát phấn vong thực” trong “Luận ngữ” để nói về sự chuyên tâm đến quên cả ăn. Câu văn gợi nhắc đến lời trong “Hịch tướng sĩ” của Trần Quốc Tuấn.
Dành phía tả: Điển tích Tín Lăng Quân nước Ngụy thời Đông Chu, nghe tiếng Hầu Doanh là hiền sĩ liền đem xe đi đón, tự ngôn bên phải giữ cương ngựa, dành trên trái (bên tả) là chỗ tôn quý cho Hầu Doanh ngồi.
Hòa nước sông chén rượu ngọt ngào: Lấy từ điển xưa, nước Tấn và nước Sở đánh nhau, có người dâng vua Sở một bình rượu ngon, vua sai đổ rượu xuống sông để quân sĩ đón dòng cùng uống. Sau nước Sở đánh thắng nước Tấn.
Điển tích,điển cố trong bài "Truyện Kiều" của Nguyễn Du (Việt Nam)
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang: nghĩa là mặt như trăng tròn, lông mày như con tằm nằm ngang. Đây là một cách tả ước lệ của người xưa về đoan trang của người phụ nữ.
Tựa cửa hôm mai
Sân Lai: “Sân Lai” nghĩa bóng chỉ sân nhà cha mẹ tức là nhà mình như nhà cha mẹ của Kiều nay đã xa cách lâu ngày, trải qua bao thời gian năm tháng (cách mấy nắng mưa)
Gốc tử: “Có khi gốc tử đã vừa người ôm”: ý chỉ gốc tử đã lớn vừa một người ôm, ý nói cây tử đã lớn lắm (vì Kiều xa cách quê hương đã lâu), Kiều nhớ nhà, nhớ làng, nhớ đến cả cây tử nên có phỏng đoán như vậy.
Điển tích,điển cố trong bài “Tương tiến tửu” của Lý Bạch (Trung Quốc)
Mỹ nhân nhất tiếu hoán thiên kim: tức người đẹp nở một nụ cười đáng đổi lấy nghìn lạng vàng, hay chúng ta thường gọi là "nụ cười đáng giá ngàn vàng
