Dưới đây là một số điển tích, điển cố phổ biến xuất hiện trong nhiều tác phẩm văn học trung đại Việt Nam và Trung Quốc, cùng với ví dụ minh họa:

Nghĩa: Chỉ sự thay đổi lớn lao, vô thường của thế sự.

~      Xuất hiện trong Truyện Kiều (Nguyễn Du):
 "Trải qua một cuộc bể dâu
 Những điều trông thấy mà đau đớn lòng."

~      Xuất hiện trong Cung oán ngâm khúc (Nguyễn Gia Thiều):
 "Khóc vì nỗi thiết tha sự thế
 Ai bày trò bãi bể nương dâu."

Nghĩa: Chỉ người con gái đẹp nhưng số phận bi thương.

~      Xuất hiện trong Truyện Kiều (Nguyễn Du):
  "Một đời được mấy anh hùng
  Bỏ Tây Thi đứng bên sông Tiền Đường."

~      Xuất hiện trong Chinh phụ ngâm khúc (Đặng Trần Côn – Đoàn Thị Điểm dịch):
  "Trải mấy chốc Tây Thi mất nước
  Đem má đào bán chợ Ngô Phù."

Nghĩa: Tống Ngọc là một nhà thơ nổi tiếng thời Chiến Quốc, thường dùng để chỉ người có tài văn chương.

~     Xuất hiện trong Truyện Kiều (Nguyễn Du):
  "Phong tình có lục còn truyền
  Tống Ngọc thực khách đã quen thuộc gì."

~      Xuất hiện trong thơ Nguyễn Gia Thiều:
  "Hỡi khách Tống Ngọc phong lưu
  Đã ai biết đến, ai đâu luận bàn."

Nghĩa: Ngọc Khuê là viên ngọc quý, chỉ người tài năng cao quý hoặc phẩm hạnh tốt đẹp.

~      Xuất hiện trong Truyện Kiều (Nguyễn Du):
  "Thềm hoa khách đã giục rồi
  Một mình đến trước thềm Khuê dạo đàn.

~      "Xuất hiện trong thơ Nguyễn Công Trứ:

  "Ngọc Khuê giá đáng ngàn vàng
  Cầm kỳ thi họa sẵn sàng đủ ngôi."

Nghĩa: Chỉ bốn loại cây tượng trưng cho khí chất cao đẹp và phẩm giá của con người.

~      Xuất hiện trong Truyện Kiều (Nguyễn Du):
  "Tùng cúc trổ hết tấm lòng
  Lụa là để mặc lòng dòng nước trôi."

~      Xuất hiện trong thơ Hồ Xuân Hương:
  "Quanh năm trúc chửa từng quen mặt
  Cả kiếp mai chưa dễ bén mùi."