Dưới đây là một số ví dụ về các tác phẩm văn học sử dụng thành ngữ:
1. **Truyện Kiều** - Nguyễn Du:
- Câu: *"Đường xa nghĩ nỗi sau này mà kinh"*
- Thành ngữ: "Đường xa nghĩ nỗi sau này" (chuyển thể từ thành ngữ “đường xa nghĩ nỗi sau này”) thể hiện tâm trạng lo lắng, bất định.
2. **Chinh phụ ngâm khúc** - Đặng Trần Côn (bản dịch của Đoàn Thị Điểm):
- Câu: *"Chàng tuổi trẻ vốn dòng hào kiệt / Xếp bút nghiên theo việc đao cung"*
- Thành ngữ: "Xếp bút nghiên" nói về việc từ bỏ con đường học vấn để theo đuổi sự nghiệp khác, ở đây là binh nghiệp.
3. **Bài ca dao "Thương nhau lắm, cắn nhau đau"**:
- Thành ngữ: "Thương nhau lắm, cắn nhau đau" ám chỉ mối quan hệ yêu thương nhưng cũng có những lúc xung khắc.
4. **Truyện ngụ ngôn "Ếch ngồi đáy giếng"** - Dân gian:
- Thành ngữ: "Ếch ngồi đáy giếng" chỉ sự hạn hẹp về tầm nhìn và suy nghĩ.
5. **Chí Phèo** - Nam Cao:
- Câu: *"Chỉ còn lại cái mặt là không thể nào che giấu được"*
- Thành ngữ: "Cái mặt" tượng trưng cho danh dự, thể diện.
6. **Bình Ngô đại cáo** - Nguyễn Trãi:
- Câu: *"Đem đại nghĩa để thắng hung tàn, lấy chí nhân để thay cường bạo"*
- Thành ngữ: "Đại nghĩa thắng hung tàn, chí nhân thay cường bạo" được sử dụng nhằm nhấn mạnh sự đối lập giữa chính nghĩa và bạo tàn.
